Przy prowadzeniu działalności gospodarczej bardzo często przedsiębiorcy mają do czynienia z sytuacją, kiedy kontrahent lub klient nie reguluje wymagalnych należności. Instytucją, która zapobiega bezterminowemu dochodzeniu należności, jest przedawnienie. Po upływie okresu przedawnienia roszczenie wprawdzie istnieje nadal, ale staje się zobowiązaniem naturalnym. Dłużnik może uchylić się od obowiązku zaspokojenia roszczenia, powołując się na upływ terminu przedawnienia. Dlatego tak ważne jest, aby każdy wierzyciel miał świadomość, jakie skutki w zakresie przedawnienia wywołują podejmowane przez niego czynności.

 

Ustawą z dnia 02 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Ustawa) wprowadzone zostaną istotne zmiany w zakresie przerwania i zawieszenia biegu przedawnienia. Zmiany zaczęły obowiązywać od dnia 30 czerwca 2022 r.

Przepisy kodeksu cywilnego określają sytuacje, kiedy dochodzi do przerwania biegu terminu przedawnienia, a kiedy do jego zawieszenia. Przerwanie biegu przedawnienia polega na tym, że od momentu przerwania biegnie ono na nowo, tj. od początku. Natomiast zawieszenie biegu przedawnienia polega na tym, iż bieg przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu.

Zgodnie z obowiązującą treścią art. 123 § 1 pkt 1 i 3 kodeksu cywilnego bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia, a także przez wszczęcie mediacji.

Postępowanie mediacyjne

W obecnym stanie prawnym złożenie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej przerywa bieg terminu przedawnienia, co oznacza, iż po zakończonym postępowaniu, przedawnienie zaczyna biec od nowa. Zgodnie z nowymi przepisami, które weszły w życie 30 czerwca 2022 r., złożenie takiego wniosku wywoła jedynie skutek zawieszenia biegu terminu przedawnienia na czas trwania postępowania pojednawczego. Po zakończeniu postępowania pojednawczego przedawnienie będzie kontynuowało swój bieg, nie rozpocznie się od nowa.

Zmiany dotyczą także postępowania mediacyjnego. Dotychczas wszczęcie mediacji wywierało skutek w postaci przerwania biegu przedawnienia. Od dnia 30 czerwca 2022 r., wszczęcie mediacji będzie powodowało jedynie zawieszenie biegu terminu przedawnienia roszczenia. Po zakończonej mediacji przedawnienie będzie kontynuowało swój bieg.

Co stanie się z rozpoczętymi już mediacjami i postępowaniami pojednawczymi? Zgodnie z przepisami przejściowymi, do mediacji i postępowań pojednawczych wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie Ustawy, zastosowanie będą miały dotychczasowe przepisy. Oznacza to, że mediacje i postępowania pojednawcze wszczęte przed dniem 30 czerwca 2022 r. przerwą bieg terminu przedawnienia na dotychczasowych zasadach.

Wprowadzone zmiany, pozbawiające mediację i postępowanie pojednawcze skutku w postaci przerwania biegu przedawnienia, mogą zniechęcić wierzycieli do podejmowania tychże czynności. Każdy wierzyciel musi zdawać sobie sprawę, że zbyt długie powstrzymywanie się z podejmowaniem czynności zmierzających do odzyskania należności, może doprowadzić do sytuacji, gdy ich odzyskanie z uwagi właśnie na upływ okresu przedawnienia, będzie już niemożliwe.

 

Autorka: radca prawny wspólnik w JKM Kancelaria Radców Prawnych Jarzec-Koślacz Miśkiewicz s.c. Specjalizuje się w obsłudze korporacyjnej, postępowaniach sądowych, w windykacji należności i postępowaniu egzekucyjnym

Źródło: Gazeta MŚP