„Zaśmiecenie występujące, zarówno w miastach, na lądzie, w rzekach i morzach, jak i gdziekolwiek indziej, ma bezpośredni i pośredni szkodliwy wpływ na środowisko, dobrostan obywateli i gospodarkę, a koszty jego uprzątnięcia stanowią niepotrzebne obciążenie ekonomiczne dla społeczeństwa”. Powyższy cytat dotyczy dwóch ważnych dla małych i średnich przedsiębiorców („MŚP”) obowiązków, czyli: zasad gospodarowania odpadami i obowiązków, w tym kosztów, z tym związanych.

Publikacja na temat Gospodarki Obiegu Zamkniętego GOZ, przygotowana została z myślą o małych i średnich przedsiębiorstwach. W publikacji omówiono m.in. zasady gospodarowania odpadami oraz obowiązki, w tym koszty z tym związane.

Opisane w tekście najważniejsze zasady gospodarki o obiegu zamkniętym („GOZ”) w bezpośredni sposób wpływają na codzienne prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce. Zarówno unijne jak i polskie przepisy dążą do transformacji gospodarki w kierunku GOZ. Wymaga to podjęcia szeregu różnych działań na wszystkich etapach cyklu życia produktów, zaczynając od ich projektowania, przez pozyskanie surowca, przetwórstwo, produkcję, konsumpcję, zbieranie odpadów aż po ich zagospodarowanie. Ma to doprowadzić do odejścia od modelu gospodarki linearnej opierającej się na zasadzie „weź – wyprodukuj – zużyj – wyrzuć”. W podejściu GOZ, jeżeli odpady już powstaną, powinny być traktowane jako surowce wtórne i być wykorzystane do ponownej produkcji.

Przed omówieniem kwestii prawnych warto przytoczyć najważniejsze liczby. Główny Urząd Statystyczny co roku publikuje raport znany jako „Ochrona środowiska”2 . Zgodnie z nim:

• głównym wyzwaniem w gospodarce odpadami na najbliższe lata jest przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym, celem którego jest minimalizowanie ilości wytwarzanych odpadów oraz wykorzystywanie odpadów nieuniknionych jako zasobu dzięki procesom recyklingu,
• w 2019 r. wytworzono prawie 127 mln ton odpadów, z czego około 114 mln ton pochodzących z różnych gałęzi działalności gospodarczej,
• mali i średni przedsiębiorcy wytwarzają stosunkowo mało odpadów, największym źródłem odpadów jest górnictwo i wydobycie (55,8% ilości wytworzonych odpadów ogółem),
• w podziale na województwa najwięcej odpadów wytwarzanych jest w dolnośląskim i śląskim,
• 49% odpadów zostało poddanych odzyskowi, 43% poddano unieszkodliwieniu poprzez składowanie, a 5% unieszkodliwiono w inny sposób,
• w 2019 r. wytworzono 12 753 tys. ton odpadów komunalnych i odnotowano wzrost wytwarzania o 2,1% w stosunku do roku poprzedniego,
• w 2019 r. w miastach zebrano selektywnie 115 kg odpadów na mieszkańca, zaś na obszarach wiejskich 86 kg odpadów na mieszkańca,
• w 2018 r. wprowadzono na terytorium Polski 660 tys. ton sprzętu elektrycznego i elektronicznego,
• ilość wprowadzonych w 2018 r. na polski rynek opakowań wynosiła 5,5 mln ton,
• w 2018 r. wprowadzono do obrotu na terytorium Polski baterie i akumulatory o łącznej masie 131 tys. ton.

W dalszej części tekstu przedsiębiorcy mogą dowiedzieć się, m.in.:

• czym jest gospodarka o obiegu zamkniętym,
• jakie są wady i zalety GOZ,
• jakie są najważniejsze przepisy Unii Europejskiej w opisywanym obszarze,
• jakie są najważniejsze polskie przepisy w opisywanym obszarze,
• jakie są obowiązki małych i średnich przedsiębiorców,
• jakie są typowe problemy praktyczne,
• jak regulacje mogą zmienić się w przyszłości.

W tekście zastosowano uproszczenia, w szczególności pominięto wyjątki i przepisy, które dotyczą raczej dużych, a nie małych i średnich przedsiębiorców. W celu zachowania przejrzystości przekazu w niektórych miejscach posłużono się potoczną terminologią, a nie dokładnymi sformułowaniami zawartymi w aktach prawnych. Tekst nie powinien być traktowany jako wiążąca porada prawna w indywidualnym przypadku, a raczej jako ogólny poradnik opisujący gospodarkę o obiegu zamkniętym.

Pobierz PDF

 

Źródło: PARP