Polskie zespoły realizują granty z Programów Ramowych UE już od 25 lat. W pierwszych projektach braliśmy udział w 5. Programie Ramowym (5. PR UE) jako kraj stowarzyszony. Z kolei jako członek Unii Europejskiej aktywnie włączyliśmy się w 6. Program Ramowy (6. PR UE) wdrażany w latach 2003-2006.
Od momentu rozpoczęcia naszego udziału w Programach Ramowych, czyli od 5. Programu Ramowego do chwili obecnej, polskie organizacje uczestniczyły w 7 131 projektach otrzymując łączne dofinansowanie netto w wysokości ponad 2 mld euro.
Wraz z kolejnymi Programami Ramowymi uczestnictwo polskich organizacji zwiększało się – zarówno pod względem zdobywanego dofinansowania netto, jak i liczby uczestnictw w projektach.
W ramach 5. PR UE polskie organizacje realizowały 890 projektów o łącznej wartości dofinansowania netto wynoszącej prawie 114 mln euro. W 6. PR UE uczestniczyliśmy w 1 394 projektów z finansowaniem blisko 220 mln euro, w kolejnym – 7. Programie Ramowym było to już ponad 444 mln euro, a w Programie Horyzont 2020 – ok. 744 mln euro. Obecny PR – Horyzont Europa (HE) – jest niemal na półmetku i jak dotąd Polska uzyskała w nim 667,1 mln euro.
Porównanie dwóch zakończonych programów: 6. PR UE, czyli pierwszego, w którym Polska brała udział jako państwo członkowskie UE oraz Horyzontu 2020, pokazuje ogromny postęp: blisko 2,5-krotny wzrost dofinansowania netto oraz wzrost uczestnictwa o blisko 50%. Jeszcze większe tempo wzrostu uzyskujemy w porównaniu H2020 do 5. PR UE (odpowiednio: ponad 5-krotny wzrost dofinansowania netto i 150% wzrost uczestnictwa).
Wzrost wysokości dofinansowania wynika między innymi ze zwiększającej się z programu na program liczby realizowanych projektów – w 5. PR było to 890 projektów, 1394 w 6. PR, 1961 projektów w H2020. Ta rosnąca tendencja wyraźnie pokazuje, że 5. PR był tym, w którym polskie podmioty zdobywały swoje pierwsze doświadczenia w pozyskiwaniu środków na nowatorskie badania i innowacyjne rozwiązania. Należy jednak przy tym zaznaczyć, że 5. i 6. PR charakteryzowały się 4-letnim cyklem realizacji, podczas gdy kolejne Programy Ramowe uruchamiane są już na okresy 7-letnie.
Bardzo istotnym wskaźnikiem zaangażowania polskich podmiotów w Programy Ramowe jest przeciętne dofinansowanie przypadające na projekt. Porównując programy o tych samych 7-letnich cyklach, przeciętne dofinansowanie wzrosło z 256 tys. euro w 7. PR do ponad 379 tys. euro w H2020. Trend wzrostowy utrzymuje się również w aktualnie realizowanym (do 2027 r.) programie Horyzont Europa – przeciętne dofinansowanie jednego projektu wynosi ponad 465,9 tys. euro.
Powyższe dane świadczą o tym, że polskie zespoły coraz śmielej angażują się w międzynarodowe projekty Programów Ramowych i sięgają po coraz wyższe dofinansowanie. Obecnie obserwujemy bardzo dynamiczny wzrost uczestnictwa polskich jednostek: analiza 523 pierwszych konkursów w Horyzoncie Europa potwierdza blisko 126-procentowy wzrost wartości finansowania w porównaniu z analogicznym okresem Horyzontu 2020 oraz wzrost liczby realizowanych projektów z udziałem polskich podmiotów o 40% – co przekłada się także na wyższe dofinansowanie per projekt. Z 2 mld euro zdobytych przez 25 lat ogółem w Programach Ramowych niemal 670 mln euro, czyli aż 1/3, to owoc ostatnich trzech lat (Horyzont Europa rozpoczął się późną wiosną 2021 r.)!
Prezentowane statystyki zostały opracowane na podstawie danych pochodzących z raportu Komisji Europejskiej oraz dashboardów przygotowanych przez KPK (dane aktualne na 21 sierpnia 2024 r.).
Źródło: Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE